ขาดดุลการค้า คืออะไร? คำจำกัดความและหลักการพื้นฐาน

นิยามของขาดดุลการค้า

ขาดดุลการค้า หมายถึง สถานการณ์ที่มูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการของประเทศใดประเทศหนึ่งมากกว่ามูลค่าการส่งออกในช่วงเวลาที่กำหนด เช่น รายเดือน รายไตรมาส หรือรายปี สถานการณ์แบบนี้ชี้ให้เห็นว่าประเทศนั้นต้องใช้เงินซื้อของจากต่างชาติน้อยกว่าที่ได้เงินจากการขายสินค้าและบริการของตัวเองออกไป

แนวคิดนี้เป็นส่วนหนึ่งของดุลการค้า ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักในบัญชีเดินสะพัดของดุลการชำระเงิน การขาดดุลการค้าอาจไม่ใช่สัญญาณของปัญหาเสมอไป แต่บางครั้งก็สะท้อนถึงโครงสร้างเศรษฐกิจ เช่น การนำเข้าที่จำเป็นมาก หรือกำลังซื้อภายในที่คึกคัก

การคำนวณและตัวอย่างง่ายๆ

วิธีคำนวณขาดดุลการค้าคือ การนำมูลค่าการส่งออกทั้งหมดมาหักลบด้วยมูลค่าการนำเข้าทั้งหมด ถ้าผลลัพธ์ติดลบ แสดงว่ามีขาดดุล

สูตร: ขาดดุลการค้า = มูลค่าการส่งออก – มูลค่าการนำเข้า

ตัวอย่าง: สมมติเดือนมกราคม ไทยส่งออกสินค้าและบริการมูลค่า 20,000 ล้านบาท แต่นำเข้า 25,000 ล้านบาท ดังนั้น จะขาดดุล 5,000 ล้านบาท (20,000 – 25,000 = -5,000 ล้านบาท) ซึ่งช่วยให้เห็นภาพชัดเจนว่าสถานการณ์นี้เกิดขึ้นได้อย่างไรในทางปฏิบัติ

ความแตกต่างระหว่าง “ขาดดุล” และ “เกินดุล” การค้า

เพื่อให้เห็นภาพรวมชัดเจน การเปรียบเทียบระหว่างขาดดุลและเกินดุลการค้าจะช่วยให้เข้าใจได้ดีขึ้น โดยสรุปดังนี้

• ขาดดุลการค้า (Trade Deficit): มูลค่าการนำเข้า > มูลค่าการส่งออก แสดงถึงการใช้จ่ายเงินซื้อสินค้าจากต่างชาติน้อยกว่าที่ได้จากการขายออกไป
• เกินดุลการค้า (Trade Surplus): มูลค่าการส่งออก > มูลค่าการนำเข้า หมายถึงได้เงินจากต่างชาติน้อยกว่าที่ต้องจ่ายออกไป
• ดุลการค้าสมดุล (Trade Balance): มูลค่าการส่งออก ≈ มูลค่าการนำเข้า สถานการณ์ที่การค้าต่างประเทศสมดุลกันพอดี

ทั้งสองภาวะนี้มีทั้งข้อดีและข้อเสีย ขึ้นอยู่กับบริบท เช่น เกินดุลอาจบ่งบอกถึงความแข็งแกร่งในการผลิต แต่ก็อาจหมายถึงการบริโภคภายในที่อ่อนแอ ในขณะที่ขาดดุลอาจมาจากการลงทุนที่สูง แต่เสี่ยงต่อปัญหาหนี้สินและค่าเงินที่ผันผวน โดยเฉพาะในประเทศอย่างไทยที่พึ่งพาการค้าอย่างมาก

สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดภาวะขาดดุลการค้า

ภาวะขาดดุลการค้าสามารถเกิดจากปัจจัยหลากหลาย ทั้งภายในและภายนอกที่ยากต่อการควบคุม สำหรับไทย ซึ่งเป็นประเทศที่เศรษฐกิจขับเคลื่อนด้วยการค้า สาเหตุสำคัญมักเกี่ยวข้องกับโครงสร้างเศรษฐกิจและเหตุการณ์โลก

ความต้องการนำเข้าที่สูงกว่าการผลิตภายในประเทศ

ไทยยังต้องพึ่งพาการนำเข้าสินค้าบางประเภทจำนวนมาก โดยเฉพาะที่ผลิตเองไม่ทันหรือผลิตไม่ได้ เช่น สินค้าที่มีมูลค่าสูงหรือจำเป็นต่อการพัฒนา

• พลังงาน: ไทยนำเข้าน้ำมันดิบ ก๊าซธรรมชาติ และเชื้อเพลิงอื่นๆ เพื่อรองรับอุตสาหกรรม การขนส่ง และผลิตไฟฟ้า เมื่อราคาโลกพุ่ง มูลค่านำเข้าก็เพิ่มตาม ทำให้ดุลการค้าตึงเครียด
• สินค้าทุนและเทคโนโลยี: การลงทุนในอุตสาหกรรมไฮเทคต้องนำเข้าเครื่องจักร ชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ และอุปกรณ์ ซึ่งจำเป็นสำหรับการยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขัน
• สินค้าอุปโภคบริโภคบางชนิด: แม้ไทยเก่งเรื่องเกษตร แต่ยังนำเข้าวัตถุดิบหรือสินค้าที่นิยมบางรายการ เพื่อสนับสนุนการผลิตและความต้องการในประเทศ

ความจำเป็นเหล่านี้ เมื่อรวมกับกำลังผลิตภายในที่ยังไม่ครอบคลุม ทำให้มูลค่านำเข้าพุ่งสูง และเพิ่มโอกาสเกิดขาดดุล โดยเฉพาะในช่วงที่เศรษฐกิจเติบโตเร็ว

ความสามารถในการแข่งขันของการส่งออกลดลง

การส่งออกเป็นหัวใจของเศรษฐกิจไทย แต่ถ้าความสามารถแข่งขันลดลง ก็กระทบดุลการค้าโดยตรง สาเหตุหลัก ได้แก่

• ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น: ค่าแรง พลังงาน หรือวัตถุดิบที่แพงขึ้น ทำให้สินค้าไทยราคาสูงกว่าราคาคู่แข่งในตลาดโลก
• การขาดนวัตกรรม: สินค้าบางประเภทของไทยยังไม่พัฒนาตามความต้องการตลาดที่เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว ทำให้เสียส่วนแบ่งตลาด
• การแข่งขันจากประเทศเพื่อนบ้าน: ชาติในอาเซียนอย่างเวียดนามหรืออินโดนีเซียกำลังขึ้นมาแซง โดยเฉพาะสินค้าที่ไทยเคยครองตลาด
• อุปสงค์ในตลาดโลกที่ชะลอตัว: เศรษฐกิจโลกซบเซาลดความต้องการสินค้า ส่งผลให้ยอดส่งออกไทยหดตัว

ปัจจัยเหล่านี้ไม่เพียงลดรายได้จากส่งออก แต่ยังทำให้ไทยต้องพึ่งพานำเข้าเพื่อชดเชย ซึ่งยิ่งซ้ำเติมปัญหา

ค่าเงินบาทที่แข็งค่า

การที่เงินบาทแข็งค่าขึ้นเทียบกับสกุลเงินอื่นๆ เป็นปัจจัยที่ส่งผลสองด้านต่อดุลการค้า

• ผลกระทบต่อการส่งออก: สินค้าไทยดูแพงขึ้นในสายตานักซื้อต่างชาติ ลดความน่าสนใจและยอดขาย
• ผลกระทบต่อการนำเข้า: สินค้านำเข้าถูกลง ดึงดูดให้ธุรกิจและผู้บริโภคหันไปใช้มากขึ้น

ดังนั้น การบริหารอัตราแลกเปลี่ยนจึงเป็นหน้าที่สำคัญของธนาคารแห่งประเทศไทย เพื่อรักษาสมดุลและป้องกันความผันผวนที่อาจกระทบเศรษฐกิจโดยรวม

ปัจจัยทางเศรษฐกิจมหภาคและวิกฤตการณ์

เหตุการณ์ภายนอกที่คาดเดายากมักจุดชนวนขาดดุลในระยะสั้น

• เศรษฐกิจโลกถดถอย: ลดความต้องการสินค้าโลก ส่งผลกระทบส่งออกไทยโดยตรง
• วิกฤตการณ์ต่างๆ: เช่น การแพร่ระบาดของ COVID-19 ที่ทำให้ห่วงโซ่อุปทานสะดุด การเดินทางจำกัด และกิจกรรมเศรษฐกิจหดตัว
• ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์: สงครามหรือข้อพิพาททำให้ราคาน้ำมันและอาหารพุ่ง ไทยที่นำเข้าเหล่านี้จำนวนมากจึงได้รับผลกระทบหนัก นอกจากนี้ยังรบกวนเส้นทางการค้า

สิ่งเหล่านี้ทำให้ส่งออกชะงัก แต่การนำเข้าจำเป็นอย่างพลังงานยังคงดำเนินต่อไป สร้างช่องว่างในดุลการค้า

ผลกระทบของการขาดดุลการค้าต่อเศรษฐกิจและสังคมไทย

หากขาดดุลยืดเยื้อ จะสร้างผลกระทบซับซ้อนต่อเศรษฐกิจและสังคมไทยในหลายด้าน ตั้งแต่การเติบโตไปจนถึงชีวิตประจำวัน

ผลกระทบต่ออัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ (GDP)

ในสูตรคำนวณ GDP การส่งออกสุทธิ (ส่งออกลบนำเข้า) เป็นส่วนสำคัญ ถ้าขาดดุล การส่งออกสุทธิจะติดลบ ดึง GDP ให้ชะลอตัว หากส่งออกไม่สร้างรายได้พอ การลงทุนและบริโภคภายในก็อาจสะดุดตาม โดยเฉพาะไทยที่ส่งออกเป็นเครื่องยนต์หลัก

ผลกระทบต่อค่าเงินบาทและการเงินของประเทศ

ขาดดุลต่อเนื่องทำให้เงินตราต่างประเทศไหลออกมากกว่าเข้า กดดันให้เงินบาทอ่อนค่า เมื่อเกิดขึ้น

• ราคาสินค้านำเข้าแพงขึ้น: ต้องใช้เงินบาทมากกว่าเดิม กระทบต้นทุนธุรกิจและกำลังซื้อประชาชน
• เงินเฟ้อ: สินค้านำเข้าที่แพงกว่านำไปสู่ราคาโดยรวมสูงขึ้น
• เงินสำรองระหว่างประเทศลดลง: ต้องใช้สำรองชำระนำเข้า สั่นคลอนความมั่นคงทางการเงิน

ธนาคารแห่งประเทศไทยจึงต้องเฝ้าระวังและแทรกแซงเพื่อรักษาเสถียรภาพค่าเงิน

ผลกระทบต่อการจ้างงานและภาคอุตสาหกรรมไทย

ส่งออกลดหรือนำเข้าเพิ่มกระทบการผลิตและงาน

• ภาคอุตสาหกรรมส่งออก: โรงงานลดกำลังผลิตหรือชะลอลงทุน นำไปสู่การเลิกจ้างหรือไม่ขยายงาน
• การแข่งขันกับสินค้านำเข้า: สินค้านำเข้าที่ถูกและดีอาจบดบังอุตสาหกรรมในประเทศ ทำให้โรงงานปิดหรือลดกำลัง
• ภาคเกษตรกรรม: แม้ส่งออกเกษตรได้ แต่การนำเข้าที่แข่งขันอาจลดรายได้เกษตรกร

ผลกระทบเหล่านี้ไม่เพียงทำให้ว่างงานเพิ่ม แต่ยังกระทบรายได้ครัวเรือนและความเหลื่อมล้ำทางสังคม

ภาระหนี้สินและการพึ่งพาต่างประเทศที่เพิ่มขึ้น

ขาดดุลยาวนานนำไปสู่หนี้สินสะสม โดยเฉพาะหนี้ต่างประเทศจากการกู้เพื่อชดเชย

• ภาระหนี้สาธารณะเพิ่มขึ้น: ต้องชำระคืนพร้อมดอกเบี้ย เป็นภาระระยะยาว
• การพึ่งพาต่างประเทศ: ต้องพึ่งทุนต่างชาติมากขึ้น เสี่ยงต่อความผันผวนโลกและเงื่อนไขจากเจ้าหนี้
• การลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (FDI): แม้ดีแต่หากพึ่งพามากเกินไป อาจเสียการควบคุมเศรษฐกิจบางส่วน

เพื่อลดความเสี่ยง ไทยต้องเสริมสร้างความเข้มแข็งภายในควบคู่ไปด้วย

นโยบายและมาตรการของไทยในการรับมือกับการขาดดุลการค้า

รัฐบาลไทยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องใช้แนวทางหลากหลายเพื่อแก้ไขและบรรเทาผลกระทบจากขาดดุล โดยเน้นเพิ่มส่งออก ลดนำเข้า และรักษาเสถียรภาพ

บทบาทของธนาคารแห่งประเทศไทยและกระทรวงพาณิชย์

• ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.): ดูแลนโยบายการเงินเพื่อความมั่นคง รวมถึงอัตราแลกเปลี่ยน ธนาคารแห่งประเทศไทย อาจแทรกแซงตลาดเพื่อลดความผันผวนของเงินบาท ป้องกันแข็งหรืออ่อนเกินไปที่กระทบส่งออกและนำเข้า นอกจากนี้ยังบริหารเงินสำรองเพื่อรองรับหนี้ต่างประเทศ
• กระทรวงพาณิชย์: ผลักดันส่งออกผ่าน FTA การจัดงานส่งเสริมการขาย พัฒนาผู้ประกอบการ และช่วยเข้าถึงตลาดใหม่ เพื่อกระจายความเสี่ยง

การประสานงานระหว่างหน่วยงานเหล่านี้ช่วยให้ไทยรับมือได้อย่างมีประสิทธิภาพ

การส่งเสริมการส่งออกและการลดการพึ่งพาการนำเข้า

รัฐบาลมุ่งยกระดับส่งออกและลดนำเข้าด้วยมาตรการเชิงรุก

• ส่งเสริมการส่งออกสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่ม: สนับสนุนสินค้าเกษตรแปรรูป อาหารอนาคต และบริการสุขภาพ เพื่อหลุดพ้นจากสินค้าโภคภัณฑ์
• ขยายตลาดส่งออกใหม่: เปิดตลาดในอาเซียน อินเดีย ตะวันออกกลาง และแอฟริกา ลดการพึ่งพาตลาดเก่า
• ส่งเสริมการผลิตในประเทศ: ช่วยอุตสาหกรรมผลิตสินค้าทดแทนนำเข้า เพิ่มใช้วัตถุดิบในประเทศ โดยเฉพาะพลังงานและชิ้นส่วน
• พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน: ปรับปรุงโลจิสติกส์และขนส่ง ลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการค้า

มาตรการเหล่านี้ไม่เพียงลดขาดดุล แต่ยังเสริมความยั่งยืนทางเศรษฐกิจ

การดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (FDI)

FDI เป็นกลยุทธ์ระยะยาวในการแก้ขาดดุล เนื่องจากนำเทคโนโลยี งาน และความรู้มา

• เพิ่มขีดความสามารถในการผลิต: ช่วยผลิตทดแทนนำเข้าหรือส่งออกมากขึ้น
• สร้างงานและรายได้: สร้างโอกาสงานให้คนไทยและเพิ่มรายได้ผ่านส่งออก
• ถ่ายทอดเทคโนโลยี: บริษัทต่างชาติถ่ายทอดนวัตกรรม ยกระดับอุตสาหกรรมไทย

สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (BOI) ให้สิทธิประโยชน์และโปรโมทอุตสาหกรรมเป้า เช่น EEC เพื่อดึง FDI เข้าประเทศ

สรุปและอนาคตของดุลการค้าไทย

ขาดดุลการค้าเป็นเรื่องซับซ้อนที่กระทบไทยหลายด้าน ตั้งแต่ GDP ค่าเงิน การงาน ไปจนถึงหนี้และการพึ่งพาภายนอก แม้บางครั้งมาจากปัจจัยภายนอกที่ควบคุมยาก แต่การวิเคราะห์สาเหตุและผลกระทบอย่างละเอียดช่วยให้ไทยวางแผนรับมือได้ดี

อนาคตดุลการค้าขึ้นกับการปรับตัวของไทย การส่งเสริมส่งออกมูลค่าสูง ลดนำเข้าที่ไม่จำเป็น พัฒนาอุตสาหกรรมในประเทศ และดึง FDI คุณภาพ จะเป็นกุญแจสู่ดุลที่ยั่งยืน การร่วมมือระหว่างรัฐ เอกชน และประชาชนจะช่วยให้ไทยเผชิญความท้าทายและคว้าโอกาสในเวทีโลก ขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้เติบโตแข็งแกร่ง

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)

1. ขาดดุลการค้า คืออะไร และแตกต่างจากเกินดุลการค้าอย่างไร?

ขาดดุลการค้า (Trade Deficit) คือ ภาวะที่มูลค่าการนำเข้าสินค้าและบริการของประเทศสูงกว่ามูลค่าการส่งออก ส่วน เกินดุลการค้า (Trade Surplus) คือ ภาวะที่มูลค่าการส่งออกสูงกว่าการนำเข้า พูดง่ายๆ คือ ขาดดุลคือใช้จ่ายมากกว่าที่หาได้จากการค้า ส่วนเกินดุลคือหารายได้จากการค้าได้มากกว่าที่ใช้จ่ายไป

2. สาเหตุหลักที่ทำให้ประเทศไทยประสบปัญหาขาดดุลการค้าในช่วงที่ผ่านมาคืออะไร?

สาเหตุหลักมักจะมาจากหลายปัจจัยรวมกัน ได้แก่ การพึ่งพาการนำเข้าพลังงานและสินค้าทุนที่ราคาสูงขึ้น, ความต้องการนำเข้าสินค้าอุปโภคบริโภคที่เพิ่มขึ้น, ความสามารถในการแข่งขันของสินค้าส่งออกบางประเภทที่ลดลง, ค่าเงินบาทที่แข็งค่า (ในบางช่วงเวลา) และปัจจัยภายนอก เช่น เศรษฐกิจโลกชะลอตัว หรือวิกฤตการณ์ต่างๆ เช่น การหยุดชะงักของห่วงโซ่อุปทาน

3. การขาดดุลการค้าส่งผลกระทบต่อค่าเงินบาทและการดำเนินชีวิตของคนไทยโดยตรงอย่างไร?

การขาดดุลการค้าอย่างต่อเนื่องอาจทำให้ค่าเงินบาทมีแนวโน้มอ่อนค่าลลง เนื่องจากเงินตราต่างประเทศไหลออกจากประเทศมากกว่าไหลเข้า ซึ่งจะทำให้:

• ราคาสินค้านำเข้าแพงขึ้น ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้นและกระทบต่อราคาสินค้าอุปโภคบริโภคในประเทศ
• ค่าครองชีพสูงขึ้นจากราคาสินค้าที่แพงขึ้น
• ภาระหนี้ต่างประเทศเพิ่มขึ้นหากมีหนี้ในสกุลเงินต่างประเทศ

4. รัฐบาลไทยและธนาคารแห่งประเทศไทยมีมาตรการอะไรบ้างในการแก้ไขปัญหาการขาดดุลการค้า?

รัฐบาลไทยและธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ใช้มาตรการหลากหลาย:

• ธปท.: ใช้เครื่องมือนโยบายการเงินดูแลอัตราแลกเปลี่ยนเพื่อรักษาเสถียรภาพ และบริหารจัดการเงินสำรองระหว่างประเทศ
• รัฐบาล (ผ่านกระทรวงพาณิชย์และ BOI): ส่งเสริมการส่งออกสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่มสูง, ขยายตลาดส่งออกใหม่, สนับสนุนการผลิตในประเทศเพื่อลดการนำเข้า, ดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ (FDI) เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการผลิตและส่งออก

5. หากประเทศไทยขาดดุลการค้าอย่างต่อเนื่อง จะเกิดผลเสียระยะยาวอะไรบ้าง?

ผลเสียระยะยาวอาจรวมถึง:

• การเติบโตทางเศรษฐกิจ (GDP) ที่ชะลอตัวลง
• ค่าเงินบาทอ่อนค่าลงอย่างต่อเนื่อง
• เงินเฟ้อสูงขึ้น
• เงินสำรองระหว่างประเทศลดลง
• ภาระหนี้สินต่างประเทศเพิ่มขึ้น
• การพึ่งพาต่างประเทศมากขึ้น ซึ่งอาจส่งผลต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจของชาติ
• การว่างงานที่เพิ่มขึ้นในภาคอุตสาหกรรมที่แข่งขันไม่ได้

6. นักลงทุนต่างชาติควรกังวลเรื่องการขาดดุลการค้าของไทยหรือไม่?

การขาดดุลการค้าในระยะสั้นอาจไม่ใช่เรื่องน่ากังวล หากมีสาเหตุจากปัจจัยชั่วคราวหรือเป็นการนำเข้าเพื่อการลงทุนในระยะยาว อย่างไรก็ตาม หากการขาดดุลเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและมีขนาดใหญ่ อาจส่งผลต่อความเชื่อมั่นของนักลงทุน เนื่องจากอาจบ่งชี้ถึงความไม่สมดุลทางเศรษฐกิจ, ความเสี่ยงด้านค่าเงิน, หรือความจำเป็นในการเพิ่มหนี้ต่างประเทศ นักลงทุนมักจะติดตามดุลการค้าอย่างใกล้ชิดเพื่อประเมินเสถียรภาพของเศรษฐกิจประเทศนั้นๆ

7. ภาคการท่องเที่ยวของไทยมีส่วนช่วยลดการขาดดุลการค้าได้อย่างไร?

ภาคการท่องเที่ยวถือเป็น “การส่งออกบริการ” ที่สำคัญของไทย เมื่อนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาใช้จ่ายในประเทศ เงินตราต่างประเทศจะไหลเข้าสู่ประเทศไทย ซึ่งช่วยชดเชยการขาดดุลการค้าสินค้าได้ แม้จะไม่ใช่การส่งออกสินค้าโดยตรง แต่รายได้จากการท่องเที่ยวช่วยเพิ่มบัญชีเดินสะพัดของประเทศ ซึ่งเป็นภาพรวมของกระแสเงินที่ไหลเข้าและออกจากประเทศ ทำให้ดุลบัญชีเดินสะพัดดีขึ้นและลดแรงกดดันจากการขาดดุลการค้า

8. เราในฐานะผู้บริโภคหรือผู้ประกอบการ สามารถมีส่วนร่วมในการช่วยลดการขาดดุลการค้าของประเทศได้อย่างไร?

ในฐานะผู้บริโภค เราสามารถช่วยได้โดยการ:

• สนับสนุนสินค้าและบริการที่ผลิตในประเทศ เพื่อลดการนำเข้า
• พิจารณาเลือกใช้สินค้าที่มีคุณภาพจากผู้ผลิตในประเทศ

ในฐานะผู้ประกอบการ เราสามารถช่วยได้โดยการ:

• เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุน เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน
• พัฒนาสินค้าและบริการให้มีนวัตกรรมและคุณภาพสูง เพื่อเพิ่มการส่งออก
• มองหาแหล่งวัตถุดิบในประเทศเพื่อลดการนำเข้า
• ขยายตลาดส่งออกใหม่ๆ

9. การที่ไทยนำเข้าน้ำมันและสินค้าทุนจำนวนมาก มีผลต่อการขาดดุลการค้าอย่างไร?

การนำเข้าน้ำมันและสินค้าทุนจำนวนมากเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดการขาดดุลการค้า เนื่องจากประเทศไทยยังคงพึ่งพาสินค้าเหล่านี้เพื่อขับเคลื่อนภาคอุตสาหกรรมและการผลิต เมื่อราคาน้ำมันในตลาดโลกสูงขึ้น หรือมีการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน/เทคโนโลยีใหม่ๆ ที่ต้องนำเข้าเครื่องจักรและอุปกรณ์ มูลค่าการนำเข้าก็จะพุ่งสูงขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ซึ่งส่งผลให้การขาดดุลการค้าขยายตัว

10. ประเทศไทยมีการคาดการณ์แนวโน้มดุลการค้าในอนาคตอย่างไร?

แนวโน้มดุลการค้าของประเทศไทยในอนาคตขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย ทั้งการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลก, ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ในตลาดโลก, นโยบายการค้าของประเทศคู่ค้า, และความสามารถในการปรับตัวของภาคการผลิตและส่งออกของไทย ธนาคารแห่งประเทศไทยและหน่วยงานเศรษฐกิจอื่นๆ มักจะมีการคาดการณ์และปรับประมาณการเป็นระยะ โดยพิจารณาจากข้อมูลเศรษฐกิจล่าสุดและแนวโน้มในอนาคต โดยทั่วไปแล้ว ประเทศไทยมักจะมีความพยายามในการรักษาสมดุลทางการค้าผ่านการส่งเสริมการส่งออกและควบคุมการนำเข้าเพื่อไม่ให้เกิดการขาดดุลอย่างรุนแรงและยั่งยืน