BRICS คืออะไร? ทำความรู้จักจุดเริ่มต้นและสมาชิกผู้ก่อตั้ง

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ชื่อของ “BRICS” กลายเป็นคำที่ถูกพูดถึงอย่างกว้างขวางในเวทีเศรษฐกิจและการเมืองโลก ไม่เพียงแต่เป็นกลุ่มประเทศตลาดเกิดใหม่ที่มีน้ำหนักทางประชากรและเศรษฐกิจมหาศาล แต่ยังถูกมองว่าเป็นแกนนำสำคัญที่อาจเปลี่ยนแปลงสมดุลอำนาจในศตวรรษที่ 21 คำถามที่หลายคนสงสัยคือ BRICS คืออะไร และเหตุใดการรวมตัวของประเทศเหล่านี้จึงมีนัยสำคัญต่ออนาคตของโลก

จุดเริ่มต้นของ BRICS ย้อนกลับไปในปี 2001 เมื่อนักเศรษฐศาสตร์ชาวอังกฤษอย่าง จิม โอนีล จากธนาคารการเงินชั้นนำ โกลด์แมน แซคส์ (Goldman Sachs) ได้เสนอแนวคิด “BRIC” เพื่ออธิบายศักยภาพการเติบโตของ 4 ประเทศใหญ่ ได้แก่ บราซิล รัสเซีย อินเดีย และจีน ซึ่งขณะนั้นยังไม่ได้มีการร่วมมือกันอย่างเป็นทางการ แต่ถูกจับคู่ด้วยศักยภาพทางเศรษฐกิจที่คาดว่าจะแซงกลุ่ม G7 ได้ภายในปี 2050 คำว่า BRIC จึงเริ่มต้นเพียงในฐานะคำทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์ แต่ก็ค่อย ๆ กลายเป็นจุดเริ่มต้นของความร่วมมือระดับยุทธศาสตร์

แนวคิดนี้ค่อย ๆ กลายเป็นรูปธรรมเมื่อประเทศทั้งสี่จัดการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศครั้งแรกในปี 2006 ก่อนจะยกระดับสู่การประชุมสุดยอดผู้นำครั้งแรกในปี 2009 ที่เมืองเยคาเตรินบุร์ก ประเทศรัสเซีย ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญในการเปลี่ยนจาก “แนวคิด” สู่ “ความร่วมมือ” อย่างแท้จริง ต่อมาในปี 2010 กลุ่มได้เชิญแอฟริกาใต้เข้าร่วมอย่างเป็นทางการ ทำให้ชื่อเต็มกลายเป็น “BRICS” โดยตัว “S” แทน South Africa ที่สะท้อนความตั้งใจขยายอิทธิพลสู่ทวีปแอฟริกาและกลุ่มประเทศโลกใต้ (Global South)

สมาชิกผู้ก่อตั้ง 5 ประเทศ: รากฐานของอำนาจใหม่

ความแข็งแกร่งของ BRICS เริ่มต้นจากความหลากหลายของสมาชิกผู้ก่อตั้ง แต่ละประเทศมีบทบาทเชิงยุทธศาสตร์ที่แตกต่างกัน แต่เมื่อรวมกันกลับสร้างพลังที่ไม่ควรมองข้าม

• บราซิล – ศูนย์กลางการเกษตรและพลังเศรษฐกิจในอเมริกาใต้ ผู้ส่งออกผลิตผลทางการเกษตรรายใหญ่ที่สุดของโลก
• รัสเซีย – มหาอำนาจด้านพลังงานที่ครอบครองแหล่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
• อินเดีย – ประชาธิปไตยที่มีประชากรมากที่สุดในโลก พร้อมอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและบริการที่เติบโตอย่างรวดเร็ว
• จีน – โรงงานผลิตของโลก และเศรษฐกิจขนาดใหญ่อันดับสองของโลกที่มีอิทธิพลต่อห่วงโซ่อุปทานระดับโลก
• แอฟริกาใต้ – ประเทศที่มีระบบเศรษฐกิจและโครงสร้างพื้นฐานก้าวหน้าที่สุดในทวีป ทำหน้าที่เป็นประตูสำคัญสู่ตลาดแอฟริกา

วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่หลักของกลุ่ม BRICS

หากมองผิวเผิน BRICS อาจดูเหมือนเป็นเพียงกลุ่